Het OM gunt verbeurd verklaarde goederen een tweede leven

“Meestal gaat het zo: de politie stuit op een strafbaar feit. Om een strafzaak te maken en rond te krijgen, nemen ze vaak spullen in beslag. Dat kan van alles zijn. Telefoons, drugs, brommers. De hoofdreden om die goederen in beslag te nemen is om de waarheid aan het licht te brengen. Op een gegeven moment is dat onderzoek klaar en moet er iets gebeuren met die goederen.”

Die zijn nu toch afgepakt?

“Die goederen blijven gewoon van degene bij wie ze in beslag genomen zijn of van de rechtmatige eigenaar. In veel gevallen gaan de goederen terug naar de rechthebbende. De eigenaar, meestal. Daar gaan we heel secuur mee om, wij mogen geen inbreuk maken op iemands eigendomsrecht. Dus na de waarheidsvinding gaan de goederen gewoon terug.”

“Maar niet altijd. Bijvoorbeeld omdat er een strafbaar feit mee is gepleegd. Die worden verbeurd verklaard en vernietigd, als de rechter dat besluit.”

Over hoeveel goederen praat je dan?

“In Amsterdam over zo’n 50.000 goederen per jaar, van telefoons tot auto’s, van wapens tot strijkijzers. Wij moeten uitzoeken of ze terug kunnen. Of er wel iemand is om het aan terug te geven. En of het wel terug mag. Drugs en wapens natuurlijk niet, die zijn bij wet verboden.”

En als er niemand is om het aan terug te geven?

“We doen er alles aan om spullen terug te geven aan de rechtmatige eigenaar. Maar dan nog blijven er goederen over. Het allerbelangrijkste is: die worden niet van ons. We bewaren ze, maar worden geen eigenaar. Pas als de rechter besluit dat iets verbeurd wordt verklaard, vervallen goederen aan de staat. Of wanneer degene bij wie de goederen in beslag zijn genomen afstand doet. Dan pas wordt iets verkocht of vernietigd. Of gedoneerd.”

Hoe werkt dat doneren?

“Goederen die meer waard zijn dan 150 euro worden verkocht en de opbrengst gaat naar de staatskas. Artikelen onder dat bedrag werden tot voor kort weggegooid.

Collega’s zagen dat met lede ogen aan en begonnen een duurzaamheidsproject dat nu landelijk is uitgerold. In januari 2024 sloot Amsterdam zich hierbij aan. Er staan in Amsterdam nu zo’n 10 AH-kratten vol goederen. Kleding, gereedschap; spullen waarvan wij vinden dat het een tweede leven verdient.”

Naar wie gaan deze artikelen?

“Onze collega’s dragen doelen aan en dan maken we intern een keuze. Fris Supermarkten was de kick-off, een weggeef-supermarkt waar tientallen gezinnen uit Nieuw-West dankbaar gebruik van maken. Wij hebben met het OM al lijntjes naar het Nationaal Programma Nieuw-West, dus deze keuze was makkelijk.

“Het ging vooral om luxere producten; parfums, verzorgingsproducten, make-up. Spullen die de buurtbewoners zich niet zo snel kunnen permitteren. Die gun je graag iets extra’s”

Waarom doet het OM dit eigenlijk?

“Omdat het fijn is om mensen blij te maken en omdat het duurzaam is. Maar ook omdat we graag de andere kant van het OM willen laten zien. We zijn meer dan een instituut waar je mee te maken krijgt als je iets verkeerds hebt gedaan, wij staan ook midden in de maatschappij, als een organisatie die graag iets bijdraagt aan mooie initiatieven.”

“Trouwens, het mag dan wel aan de staat zijn vervallen, we gaan we heel zorgvuldig met de goederen om. Het gaat verder dan even een paar kratten afleveren. We gaan aan tafel met een organisatie, we noteren tot in detail wat er wordt weggegeven en wat ermee gedaan mag worden. Dan volgt er nog een contract.”

Kan ik me aanmelden voor een donatie?

“Nee, wij kiezen de doelen. Fris was een mooie bestemming, maar er zijn veel meer initiatieven die een steuntje in de rug verdienen. Die selecteren wij zelf. Zo blijven wij onafhankelijk.”

“Bovendien hangt het een beetje af van de producten die wij in huis hebben. Gereedschap, bijvoorbeeld. We hebben onlangs De stichting Scientia Potentia Est in Zuidoost twee kratten gereedschap geschonken. Deze stichting ondersteunt buurtkinderen bij het maken van schoolwerk en organiseert allerlei activiteiten. Daar kunnen ze deze spullen goed bij gebruiken.”

“Of neem de partij tandpasta die we hebben liggen. Dat zou een mooie stimulans zijn voor tandartsen die een gratis consult aanbieden aan onverzekerden of daklozen. Die kunnen hun cliënten dan een tube meegeven.”

“We kijken altijd naar het doel en onze mogelijkheden. Artikelen die normaliter zouden worden vernietigd, komen nu bij mensen die ze goed kunnen gebruiken. Een heel mooie manier om iets goeds te doen met spullen met een verleden.”