Wonen en Leefomgeving

In Amsterdam Nieuw-West werken we aan het doel “Een fijne plek hebben om te wonen en (samen) te leven.” We willen dat iedereen een goed en betaalbaar (t)huis heeft in een gezonde, veilige en verbonden buurt. Wijken waar mensen elkaar ontmoeten, zich betrokken voelen en waar wonen bijdraagt aan welzijn, bestaanszekerheid en kansen. Waar voorzieningen en mobiliteit goed aansluiten op wat bewoners nodig hebben, zodat iedereen zich vrij kan bewegen en meedoen in de samenleving. Zo bouwen we aan buurten waarin iedereen zich thuis kan voelen – nu en in de toekomst.

Download documenten

Waarom we dit doen

In delen van Nieuw-West is prettig en zeker wonen niet vanzelfsprekend. Veel woningen zijn verouderd, betaalbaarheid staat onder druk en de verschillen tussen buurten nemen toe. Bewoners ervaren overlast of onveiligheid, voorzieningen sluiten niet altijd aan op wat nodig is en sommige wijken zijn minder goed bereikbaar. Voor veel mensen is het daardoor moeilijk om een stabiele wooncarrière op te bouwen of volwaardig mee te doen in de samenleving. Daarom werken we aan buurten waar wonen, welzijn en leefomgeving hand in hand gaan. Waar woningen betaalbaar en duurzaam zijn, de straat schoon en groen is, en mensen zich thuis en betrokken voelen. Zo zorgen we dat Nieuw-West voor iedereen een fijne plek wordt om te wonen en (samen) te leven.

Hoe we dit doen

We werken samen aan buurten waar wonen, welzijn en leefomgeving elkaar versterken.

Onze inzet richt zich op:

het verbeteren en verduurzamen van woningen;
het realiseren van een gevarieerd woningaanbod dat aansluit op de woonbehoeften van huidige en toekomstige bewoners;
invloed en betrokkenheid: bewoners ervaren dat hun stem ertoe doet en dat zij invloed hebben op wat er in hun woon- en leefomgeving gebeurt;
schoon, veilig en sociaal wonen: woongebouwen zijn goed onderhouden en bewoners voelen zich thuis en verantwoordelijk voor hun omgeving;
aantrekkelijke en toekomstbestendige buurten: schoon, groen, goed onderhouden en klimaatbestendig;
sterke voorzieningen: een divers en samenhangend aanbod van winkels, scholen, zorg, cultuur, sport en ontmoetingsplekken;
duurzame en toegankelijke mobiliteit: bewoners hebben structureel toegang tot betaalbare vervoersopties binnen het stadsdeel, de stad en de regio.

Elk thema pakken we op met een opgaveteam van bewoners, professionals en organisaties. We werken in actielijnen, waarbij iedere actielijn een eigen werkgroep en aanvoerder heeft die samen zorgen dat plannen worden omgezet in tastbare verbeteringen in de wijk.

1. Op orde brengen van de technische kwaliteit van particuliere woningen onderdeel zijnde van een vve

Op orde brengen van de technische kwaliteit van particuliere woningen onderdeel zijnde van een vve

In Nieuw-West versterken en activeren we VvE’s zodat particuliere eigenaren hun woningen kunnen onderhouden en verduurzamen. Veel VvE’s hebben nu te weinig middelen of organisatiekracht, wat leidt tot achterstallig onderhoud. Door ondersteuning en waar nodig handhaving verbeteren we de woningkwaliteit — technisch op orde én door bewoners als comfortabel en prettig ervaren.

Wat we willen bereiken

Veel particuliere eigenaren zijn onderdeel van een vereniging van eigenaren (vve). De uitdaging zit in:

niet goed beheerde of georganiseerde vve’s
meerdere vve’s in een gezamenlijk bouwblok
gemengde vve’s met eigenaar-bewoners en particuliere verhuurders, met een combinatie van eigenaren die niet kan of wil investeren.

Veel particuliere eigenaren, vooral laag- en middeninkomens, beschikken onvoldoende over financiële middelen om noodzakelijke woningverbeteringen uit te voeren. Toegang tot financiering is beperkt en beschikbare subsidies (zoals het Volkshuisvestingsfonds) worden niet altijd benut. Langdurige financiële regelingen én gerichte communicatie zijn nodig om deze eigenaren effectief te bereiken en activeren. Concreet betekent dat eigenaren van woningen in Nieuw-West worden gestimuleerd onderhoudsachterstanden weg te werken en dat zij worden verleid om de eerste stappen richting verduurzamen te zetten. En voor de toekomst een duurzaam en langdurig plan op te stellen en de bijbehorende activiteiten uit te voeren.

We hebben als partners op dit moment onvoldoende zicht op welke manier we Vve’s beter kunnen ondersteunen of inactieve VVE’s kunnen activeren. Wellicht liggen hier kansen op het gebied van kennisdeling en ontzorging bij besluitvorming en uitvoering. Dit vraagt om een verkenning van de problematiek i.s.m. de overige NPLV gebieden. In Rotterdam is hier bijvoorbeeld al meer over bekend. Bijbehorende actie: signaleren en input leveren aan gemeente en rijk voor aanscherping of uitbreiding bestaande vve-aanpak(ken).

Hoe wordt dit aangepakt?

We werken aan een integrale aanpak die particuliere eigenaren en VvE’s ondersteunt bij onderhoud, verduurzaming en professioneel beheer. De inzet richt zich vooralsnog op drie sporen:

Inzicht & signalering: we brengen in beeld welke VvE’s kwetsbaar zijn of achterlopen op beheer, onderhoud en verduurzaming.
Activeren & ondersteunen: VvE’s krijgen maatwerkbegeleiding bij het opstellen van een meerjarenonderhoudsplan (MJOP), het benutten van subsidieregelingen (zoals via het Volkshuisvestingsfonds) en het nemen van de eerste verduurzamingsstappen.
Financiële & communicatieve stimulans: we maken financieringsconstructies bereikbaar en communiceren gericht richting eigenaren met lage tot middeninkomens, om onderhoudsachterstanden weg te werken en verduurzaming op te starten.

Handhaving fungeert als sluitstuk wanneer vrijwillige aanpak onvoldoende werkt.

Wie doet wat?

De Gemeente Amsterdam coördineert, stelt kaders en koppelt terug naar het Rijk over knelpunten in regelgeving en financiering.
VvE-beheerders en corporaties dragen kennis en ondersteunen gemengde VvE’s (met eigenaar-bewoners én particuliere verhuurders).
Lokale gebiedsteams & partners signaleren situatie in buurten, brengen eigenaren in contact met ondersteuningsaanbod en organiseren bijeenkomsten.
Eigenaren en VvE-besturen worden gestimuleerd begeleiding te volgen, participatie op te pakken en besluiten te nemen.
In samenwerking met andere NPLV-gebieden wordt kennis gedeeld over succesvolle interventies en aanpak van inactieve VvE’s.

Wat gebeurt er al concreet in de wijk?

In het kader van de VvE-aanpak met middelen uit het Volkshuisvestingsfonds is voor een aantal buurten in Nieuw-West een subsidieregeling voor particulier bezit opgestart.
VvE’s in Nieuw-West kunnen via de subsidieregeling “Verduurzamende Woningverbetering” subsidie aanvragen voor het wegwerken van onderhoud, het verhogen van het energielabel met minstens drie stappen of het bereiken van energielabel B.
Buurtbijeenkomsten worden georganiseerd voor VvE’s met gratis verduurzamingsadvies en ondersteuning in besluitvorming en uitvoering

Betrokken partners

Gemeente Amsterdam
VVE Net
Het Rijk
Bewoners

2. Verkrijgen van een woonstrategie op wijk- en stadsdeelniveau

Verkrijgen van een woonstrategie op wijk- en stadsdeelniveau

Er is nog onvoldoende inzicht in wie de huidige en toekomstige bewoners van Nieuw-West zijn en wat zij nodig hebben om goed te kunnen wonen. Daarom werken we aan een gebiedsgerichte woonprogrammering die inspeelt op veranderende woonbehoeften, met variatie in woningtypen, prijsklassen en doelgroepen, en in samenwerking met alle betrokken partijen van rijk tot corporaties en ontwikkelaars.

Wat we willen bereiken

Op dit moment ontbreekt er helder beeld wie de huidige en in de toekomstige bewoners van Nieuw-West zijn en wat hun woonbehoeften zijn. Dit is ook uitermate lastig. De woonbehoefte van de huidige én toekomstige Nieuw-Wester is gedifferentieerd én verandert door de tijd. Dit vraagt om een gebiedsgerichte programmering van nieuwbouw en transformatieprojecten, waarin expliciet wordt gestuurd op variatie in woningtypes, prijsklassen en doelgroepen, en waarin bestaande bouw expliciet wordt meegenomen. Hierbij worden expliciet de diverse beleidskaders van diverse overheden (rijk – provincie – gemeente -stadsdeel) en de woningcorporaties én de kennis en kunde van ontwikkelaars en beleggers betrokken en waar nodig met elkaar geconfronteerd.

Aanpak

De woonstrategie wordt ontwikkeld via een stapsgewijze en lerende aanpak. We combineren data-analyse, beleidstoepassing en lokale kennis. De kern van de aanpak bestaat uit drie stappen:

Analyse & inzicht – Op basis van bestaande data (BAG, WOZ, corporatiebestanden, Woonmonitor) en kennis van partners wordt de relatiematrix opgesteld: een overzicht van de relaties tussen woondoelgroepen, woningkenmerken en buurtkenmerken.
Dialoog & duiding – De matrix wordt besproken in gezamenlijke werksessies met gemeente, corporaties, ontwikkelaars, beleggers en bewonersvertegenwoordigers. Deze sessies dienen om strategische keuzes te verhelderen (bijv. vasthouden van huidige bewoners, sturing op instroom, inzet van instrumentarium).
Toepassing & vertaling naar gebiedsniveau – De inzichten worden toegepast in gebiedsgerichte strategieën, waarbij per wijk of buurt wordt ingezoomd op de specifieke opgave, het aanwezige bezit en de mogelijkheden tot doorstroming, herprogrammering of toevoeging. Dit mondt uit in concrete interventies, bijvoorbeeld:
- benutten van doorstromingskansen binnen bestaande voorraad;
- afspraken over nieuwbouwtypologieën per wijk;
- koppeling met gebiedsontwikkelingen zoals Sloterdijk, Osdorpplein of Reimerswaalbuurt.

Wie doet wat?

Gemeente Amsterdam (stadsdeel en centrale diensten): Regie op gebiedsgerichte programmering, datalevering, beleidskaders, verbinding met stadsbrede woonagenda.
Woningcorporaties (Rochdale, Lieven de Key, Eigen Haard, Ymere, Stadgenoot, De Alliantie): Inbreng van voorraaddata, kennis van bewonersgroepen, inzicht in doorstroming en herhuisvesting, bijdragen aan lokale casuïstiek.
Ontwikkelaars en beleggers: Meedenken over nieuwbouwprogrammering, flexibiliteit in productsegmenten, koppeling met marktinitiatieven.
Bewoners en wijkpartners: Inbreng van ervaringskennis, beleving en wensen, toetsing van ideeën aan de dagelijkse realiteit in de wijk.

De analyse (relatiematrix) wordt uitgevoerd door een extern adviesbureau, in nauwe samenwerking met beleidsadviseurs van de gemeente en de corporaties.

Wat gebeurt er al concreet in de wijk?

De gemeente heeft net een bijeenkomst gehad inzake Gebiedsprofielen en Doelgroepen Nieuw-West. Verder zijn we nu bezig met selectie van het adviesbureau.

3. Verminderen van belemmeringen voor het starten van renovatie en sloop/nieuwbouw projecten

Verminderen van belemmeringen voor het starten van renovatie en sloop/nieuwbouw projecten

Verminderen van belemmeringen voor het starten van renovatie en sloop/nieuwbouw projecten zodat er sneller meer en betere woningen voor de bewoners gerealiseerd kunnen worden.

Wat we willen bereiken

Tekorten bij gemeentelijke afdelingen (zoals vergunningverlening) en structurele netcongestie en capaciteitsproblemen bij Liander zorgen voor vertraging in de uitvoering van projecten. Hierdoor komen nieuwe en vernieuwde woningen later beschikbaar, wat de druk op de woningmarkt in Nieuw-West verder vergroot. Heldere prioritering, versnelde procedures, structurele inzet op netversterking én wellicht een andere samenwerking zijn nodig om de uitvoeringsketen op orde te krijgen. Daarnaast zijn er specifieke afspraken en een betere afstemming nodig om de herhuisvesting in Nieuw-West te verbeteren, gewenst, nodig en verantwoord. Gewenst, omdat de partijen zichzelf de opdracht gegeven hebben om doorbraken te realiseren in dit stadsdeel. Nodig, omdat anders de verbeter-, verduurzamings-, sloop- en nieuwbouwopgave (verder) vertraagt. Verantwoord, omdat zich in dit stadsdeel relatief de grootste verbeter- en nieuwbouwopgave van de stad bevindt. Belangrijkste doorbraak voor de herhuisvesting in Nieuw-West is het opschalen en transparanter maken van directe bemiddeling door het instellen van een Afstemmingstafel.

Aanpak

We onderzoeken hoe we hierin beter kunnen samenwerken en waar nodig het systeem kunnen aanpassen.

Wat gebeurt er al concreet in de wijk?

De afstemmingstafel ten behoeve van herhuisvesting wordt opgestart.

Betrokken partners

Gemeente Amsterdam
Rochdale
Lieven de Key
Eigen Haard
Ymere
Stadgenoot
De Alliantie

4. Zorgen voor goede balans van bewoners én passende ondersteuning in de buurt

Zorgen voor goede balans van bewoners én passende ondersteuning in de buurt

Met deze actielijn willen we zorgen voor buurten waar bewoners prettig, veilig en stabiel kunnen wonen, en waar de woningvoorraad beter aansluit op de diversiteit van bewoners in Nieuw-West.

Wat we willen bereiken

Met deze actielijn willen we zorgen voor buurten waar bewoners prettig, veilig en stabiel kunnen wonen, en waar de woningvoorraad beter aansluit op de diversiteit van bewoners in Nieuw-West. De verandering bestaat uit twee samenhangende bewegingen:

Een betere balans in de bewonerssamenstelling, doordat we sturen op instroom, doorstroom en behoud van bewoners waar dat wenselijk is (zie actielijn woonstrategie).
Een sterker en integraal ingericht gebiedsbeheer, waarmee partners gezamenlijk de leefbaarheid, veiligheid, zorg en economie van buurten op orde brengen én houden.

Deze beweging moet ertoe leiden dat bewoners niet alleen een passende woning hebben, maar ook een buurt die ondersteunt, perspectief biedt en hen in staat stelt om te blijven of door te groeien.

Aanpak

We starten met Strategisch Gebiedsbeheer in Geuzenveld en onderzoeken of we hiermee een bijdrage kunnen leveren aan het gezamenlijk op orde brengen én houden van leefbaarheid, veiligheid, zorg en economie van buurten door:

Eén gedeeld gebiedsbeeld per wijk met inzicht in concentraties van overlast, kwetsbaarheid, ondermijning, leefbaarheidsknelpunten en ondernemersdynamiek.
Een integrale aanpak waarin gemeente, corporaties en politie gezamenlijk prioriteiten stellen en afstemmen.
Verbetering van veiligheid en leefbaarheid door structurele inzet en gecoördineerde maatregelen.
Een sterker ondernemersklimaat met bedrijven die waarde toevoegen aan de buurt.
Een betere relatie met bewoners en ondernemers, met structurele betrokkenheid en zichtbare respons op meldingen en signalen.

5. Zichtbare fysieke verbeteringen in de buurt

Zichtbare fysieke verbeteringen in de buurt

Wat we willen bereiken

Bewoners moeten met eigen ogen kunnen zien dat hun buurt is opgeknapt – denk aan schonere straten, groenere pleinen, vernieuwde woningen en minder vervallen plekken. Ze moeten het niet alleen zíen, maar ook vóelen: dat hun buurt prettiger, veiliger en aantrekkelijker is geworden om in te wonen. En we merken het aan het gedrag: mensen gebruiken de ruimte weer, ontmoeten elkaar op straat en zorgen samen beter voor hun omgeving. Dán is de verandering echt geland.

Aanpak

Schonere straten, groenere pleinen, vernieuwde woningen en minder vervallen plekken vraagt om:

Gerichte investeringen in de openbare ruimte: schone straten, onderhoud van stoepen, meer groen, betere verlichting, veilige speelplekken.
Vernieuwing van woningen en woongebouwen: gevels, portieken en entrees opknappen, achterstallig onderhoud aanpakken.
Aanpakken van verloederde plekken: leegstand, vuilnisplekken of onveilige hoeken transformeren tot aantrekkelijke plekken.
Vasthouden aan kwaliteit en beheer: zonder goed onderhoud en betrokkenheid verwatert de verbetering snel.

Wat gebeurt er al concreet in de wijk?

Schoon, heel en veilig aanpak waaronder extra inzet op interim beheer en de hotspot aanpak
Ongelijk investeringen vanuit de gemeente om tot meer verbeteringen in de openbare ruimte te komen.

6. Samenhangende en gedifferentieerde programmering

Samenhangende en gedifferentieerde programmering

Buurten moeten beschikken over een divers en samenhangend aanbod van voorzieningen – zoals winkels, scholen, zorg, cultuur, sport en ontmoeting – dat aansluit op de behoeften van bewoners.

Wat we willen bereiken

Buurten beschikken over een divers en samenhangend aanbod van voorzieningen – zoals winkels, scholen, zorg, cultuur, sport en ontmoeting – dat aansluit op de behoeften van bewoners. We weten dat we ons doel bereiken wanneer bewoners zeggen dat ze in hun eigen buurt alles vinden wat ze nodig hebben. Ze doen hun boodschappen om de hoek, brengen hun kinderen naar een school in de buurt, sporten in het park of de het buurthuis, en drinken koffie in een café waar ze bekenden tegenkomen. Zorg is dichtbij als dat nodig is, net als een bibliotheek of cultureel centrum met activiteiten, en plekken waar verschillende generaties elkaar kunnen ontmoeten.

De voorzieningen sluiten aan bij de behoeften van de mensen die er wonen. Daardoor voelen bewoners zich thuis. De wijk ontwikkelt mee met haar bewoners – of het nu gaat om jonge gezinnen, ouderen of jongeren. Voor iedereen is er ruimte. De voorzieningen zijn goed bereikbaar, uitnodigend en van kwaliteit. Ze vormen het hart van de buurt: plekken waar je je welkom voelt, elkaar ontmoet en samen het dagelijks leven deelt. Dán werkt de buurt echt voor haar bewoners.

Aanpak

Een sterk netwerk van voorzieningen begint met een samenhangende en gedifferentieerde programmering van onderwijs, zorg, sport, cultuur, horeca, maatschappelijke ondersteuning en winkels – en dat op loop- of fietsafstand van bewoners. Op dit moment ontbreekt echter een gezamenlijk overzicht per buurt van wat er al is én wat er nog nodig is. Er is geen integraal beeld van de huidige programmering, noch van de ruimte die wordt benut door ondernemers, sociale initiatieven, maatschappelijke organisaties en economische activiteiten. Dat maakt het lastig om doelgericht te sturen op een compleet en goed afgestemd voorzieningenaanbod. Dit vraagt om:

Ontwikkeling van gebiedsgerichte programmering: partners en bewoners stellen per buurt een integrale voorzieningenagenda op (inclusief ruimte, behoefte en eigenaarschap).
Eén aanspreekpunt of regisseur per gebied die de samenhang bewaakt en sectoren verbindt, bijvoorbeeld de gebiedscoördinator.
Bestuurlijke afspraken over gedeeld eigenaarschap tussen gemeente, corporaties, ondernemers en maatschappelijke organisaties.

Wat gebeurt er al concreet in de wijk?

Onder leiding van adviesbureau onderzoeken Gemeente Amsterdam, Rochdale, Stadgenoot en Eigen Haard of de kansen die de investeringsbesluiten bieden voor de vitalisering van de Roëllbuurten op dit moment optimaal benut? Welke aanvullende interventies/kansen verdienen extra aandacht bijv. in programmering, woningtoewijzing, inrichting openbare ruimte, participatie, sociaal-economische investeringen, etc.?
Voor de herontwikkeling van het Gerhardhuis onderzoeken Woonzorg Nederland en de gemeente Amsterdam we hoe we de toekomstige bewoners zo goed mogelijk gaan bedienen en hoe kunnen de voorzieningen hier zo goed mogelijk op aansluiten?

Betrokken partners

Gemeente Amsterdam
Rochdale
Stadgenoot
Eigen Haard
Woonzorg Nederland